
Günümüzde sosyal medya, bankacılık uygulamaları ve gelişmekte olan diğer teknolojiler cihazların büyük miktarda veri üretmesine neden olmaktadır. Bu verilerin kontrol, yönetim, bakım süreçleri ve güvenli bir şekilde paylaşılması gün geçtikçe daha da önem kazanmaktadır. Veri depolama ve veri yönetim arayışlarına her geçen gün yeni bir bakış açısı veya teknoloji eklenmektedir. Bunun son ve en popüler örneklerinden biri Blockchain teknolojisidir.

# Blockchain Nedir?

![](https://www.noobpreneur.com/wp-content/uploads/2019/09/blockchain-810-2.jpg)

Kısaca blockchain bir iş ağındaki işlemlerin kaydedilmesi ve varlıkların takip edilmesi sürecini kolaylaştıran, paylaşılan ve üzerinde değişiklik yapılamayan büyük bir defterdir. Kaydedildikten sonra işlem yapılamadığı için dijital defterin içerdiği bilgiler son derece güvenlidir. Değerli hemen hemen her şey bir blockchain ağında izlenebilir ve üzerinde işlem yapılabilir. Bu defterdeki her işlem, eşler arası bilgisayar ağları tarafından bağımsız olarak doğrulanır, zaman damgalıdır ve büyüyen bir veri zincirine eklenir.

## Blockchain Nasıl Ortaya Çıkmıştır ?

2008 - 2009 yıllarında ortaya çıkan Bitcoin ile icat edilmiş olan bu sistemin kurucusu Satoshi Nakamoto’dur. Bir kişi adı olarak görülse de Satoshi Nakamoto’nun bir kişi mi yoksa bir grup mu olduğu konusunda net bir bilgi yoktur . Blockchain sistemini icat edip insanlık ile paylaştıktan sonra ortadan kaybolan Nakamoto hakkında eldeki tek belge bu sistemi icat ettikten sonra paylaştığı “Bitcoin: Eşten Eşe Elektronik Nakit Ödeme Sistemi” başlıklı teknik çalışmadır. Blockchain sisteminin ortaya çıkışı gizemini hala korumaktadır.

## Blockchain Özellikleri

Veriler ilk başta tek bilgisayarda saklanıyordu. Daha sonra bu veriler birkaç bilgisayara dağıtılabilir hale geldi. Daha sonra bu verilerin pek çok kopyası pek çok bilgisayara dağıtıldı ve en sonunda her bilgisayar işlemin bir kaydını tutacak hale geldi. Bunun en temel sebebi ise maliyetlerin zaman içinde ciddi şekilde düşmesiydi. Aşağıdaki bu sisteme Dağıtık Kayıt Defteri adı verilmektedir.

![](https://miro.medium.com/max/1400/1*o5j3hif3i966GKfg8dKZjA.png)

Blockchain teknolojisinde sistemin düzgün işleyebilmesi için belirli kuralların olması gerekiyor. Buradaki kurallar sistemine mutabakat yapısı adı verilmektedir. Blockchain teknolojisinde veri her zaman belirli bir sıralama yaklaşımı ile kayıt altına alınır. Bunu daha iyi anlamak için kurgusal ama basit bir örnek verelim;

![](https://miro.medium.com/max/1400/1*AOZmb7UxzPJIy0pzyQKgRQ.png)

Yukarıdaki gibi bir ip ve kartonlarımız olsun. Bu kartonlara her bir arkadaşımız isimlerini yazacak, imzalarını atacak ve bir düğüm atacaklar. Daha sonra bu kartonlar ipe bağlanacak. Buradaki isimler verileri, kartonlar blokları, ip ise zinciri sembolize etmektedir. Ancak bu yapıda mutabakat yapısı eksiktir. Bu sistemden bir bloğu çıkardığımız zaman ya da arkadaşın imzası taklit edildiği zaman bundan haberimiz olmayabilir. Bu da manipülasyona açık bir yapı doğurur.

### Mutabakat Yapısı

Zincirin güvenliğini sağlamak için yeni bir kural daha eklenebilir. Bu kurala göre herkes kendinden sonra gelen kartona da kendi imzasını atacaktır. Böylelikle ilk karton hariç diğer tüm kartonlarda bir önceki kartonun sahibinin de imzası olacaktır. Bu sayede de artık aradan karton çıkarılması durumunda eksiklik hemen göze çarpacaktır.

![](https://miro.medium.com/max/1400/1*P7lgOegKHNdn6dU4Ap_uvA.png)

Ancak yine de bir problem daha vardır. İmzalar taklit edilebilir. Bunun için de bu işlemler yapılırken herkese bu ipin birer örneği verilecektir. Böylelikle olası bir manipülasyon durumunda manipüle etmeye çalışan kişi tüm iplere erişmek ve değiştirmek zorunda kalacaktır. Bu da işi oldukça zorlaştırmaktadır.

## Blockchain Dağıtık Yapısı

### Tek Merkezli Ağ

Bu yapıyı birden fazla paydaşın tek merkezin onayı ve yönetimiyle işlemesi olarak görebiliriz. Bu sisteme temel örnek olarak Merkez Bankası yönetiminde olan EFT/PÖS hizmetlerini verebiliriz. Bu sistemde katılımcı üyeler merkezin sunduğu kurallara uyacak şekilde sisteme entegre olurlar ve tüm işlemler bu merkezin onayıyla gerçekleşir. Merkezde herhangi bir nedenle kesinti olması halinde tüm sistem durmak zorunda kalır.

### Çok Merkezli Ağ

Bu yapılarda da sistem yine merkezler üzerinden yürütülmektedir. Tüm yönetim yine bu merkezler üzerinden devam etmektedir.

### Dağıtık ağ

Daha çok blockchain ile gündeme gelen bu yapıda merkez yoktur ya da yapıyı oluşturanların hepsi birer merkez konumundadır. Bu yapıda işlemlerin devam etmesi için belli kurallar içinde tüm merkezlerin aktif çalışma şartı bulunmamaktadır.

![](https://miro.medium.com/max/1400/1*qARM3P-ofw0hOdkg_QTDgA.png)

# Blockchain Türleri

Blockchain ağları temelde verilerin özel ya da açık olmasına göre ikiye ayrılmaktadır. Genel Blockchain'ler de kendi içlerinde ikiye ayrılır:
Eğer bir Blockchain ağına girerek kayıtlı verileri okumak için, bu ağın "mutabakat yapısına" uyarak, yeni bloklar ekleyebilmek için ve "mutabakat sürecine" dahil olmak için izin gerekmiyorsa, bu tarz ağlara Bütünüyle İzin Gerektirmeyen Blockchain Ağları adı verilir.

Eğer bir Blockchain ağına girerek kayıtlı verileri okumak için izin almanız gerekmiyorsa ama bu ağın "mutabakat yapısına" uyarak yeni bloklar eklemek ve "mutabakat sürecine" dahil olmak için izin gerekiyorsa, bu tarz ağlara Kısmen İzin Gerektirmeyen Blockchain Ağları adı verilir.

Özel Blockchain ise, adından da anlaşıldığı gibi, kullanıcıların sisteme dahil olmasını ve işlem yapmasını, sistemi yöneten otoritelerin iznine bağlı olan ağlardır.

![](https://miro.medium.com/max/1400/1*HWk_S40W7n1gNTDmiydJxw.png)


1. Blockchain Dünyasına Giriş


# Savunma Sektörü

![](https://www.disruptordaily.com/wp-content/uploads/2018/11/BC-RE-Main-23-768x384.png)

Savunma alanındaki veriler ülkeleri direkt olarak güvenlik açısından etkilediği için çok önemlidirler. Veriler merkezcil sistem yerine dağıtık olarak saklandığından dolayı olabilecek siber saldırılara karşı daha dayanıklıdır. Blockchain teknolojisinde katılımcılar zincirde değişiklik yapma yetkisine sahip değildir, kaydedilen veriler silinemez ve zarar verilemez. Bu zincire yeni veriler eklenmesi için belirlenmiş doğrulayıcı katılımcıların onayı gerekir. Locheed Martin ise blockchain teknolojisinden yararlanan ilk ABD savunma şirketidir.

# Siber Güvenlik

![](https://www.disruptordaily.com/wp-content/uploads/2018/11/Main-1-768x384.png)

Siber saldırılar genelde sistemin işleyişini bozmak; verileri ele geçirmek, değiştirmek veya silmek amaçlarıyla veya kişilerin şifrelerini ele geçirmek için yapılır. Sistemin işleyişini bozmak, ağ trafiğini arttırıp böylece erişim engellenerek yapılır. Bu saldırılar, sunucular merkezi olduğundan dolayı sistemi etkiler. Blockchain teknolojisinde veriler dağıtık ve şifreli olarak saklanır. Böylece dışarıdan katılımcılar verilerde değişiklik yapamazlar. Veri eklemek içinse fikir birliği algoritmaları kullanılır. NATO, IBM ve General Motor gibi firmalar siber güvenliği sağlamak adına blockchain teknolojisini kullanmaya yönelik çalışmalar yapmaktadırlar.

# Sigorta Sektörü

![](https://www.blog.omertex.com/wp-content/uploads/2021/04/How-is-blockchain-01.jpg)

Sigorta işlemleri günümüzde kağıt üzerinden yürütüldüğünden dolayı hatalara açık, bu nedenle de verimsizdir. Blockchain teknolojisi sigorta sektöründe talep yönetimi, dolandırıcılığın tespiti, riskleri önleme ve aracısız sigorta sözleşmesi oluşturmak için kullabilir. Blockchain teknolojisinde veriler değiştirilemediği için işlemlerin güvenliği artar. Talep oluşturmada gerekli işlemlerin dijital olarak yürütülebilmesinde akıllı sözleşmelerden yararlanılabilir. Sigorta sektöründe dolandırıcılığın önündeki en büyük engel başka şirketler arasındaki veri paylaşımının yeterli olmamasından dolayıdır. Blockchain teknolojisi sayesinde aynı zararı iki farklı sigorta şirketine ödeterek yapılan dolandırıcılık, güçlü kimlik doğrulama sayesinde engellenebilir. Fizzy, AXA Sigorta tarafından Ethereum ile geliştirilmiş, gecikmeli uçuşlarda üyelerine tazminat ödenmesini sağlayan bir sigorta uygulamasıdır.

# Sağlık Sektörü

![](https://dataart.com.ar/media/2812296/picture1.png)

Sağlık ülkeler için gün geçtikçe daha da önemli bir yere gelmektedir. Ülkeler sağlık verilerinin geliştiriciler ile paylaşılmasını sağlarken bir yandan bu verilerin güvenliğini de sağlamalıdır. Bu noktada blockchain teknolojisi sağlık sektöründe verilerin güvenli şekilde paylaşılması ve saklanmasını sağlamak, sağlık sigortası işlemlerinin yönetilmesi, sağlık tedarik zincirinin yönetilmesi ve genetik verilerin korunmasını sağlamak amacıyla kullanılabilir. Medicalchain, blockchain teknolojisini kullanarak geliştirilmiş elektronik sağlık kayıt platformudur ve MedCoin isimli kripto paraya da sahiptir.

# Finans Sektörü

![](https://www.devteam.space/wp-content/uploads/2018/02/BlockchainFinance-1024x536.png)

Finans sektöründe Bitcoin kripto parası, ilk genel kullamıdır. Bitcoinin ardından bu teknoloji kullanılarak günümüzde 17 binden fazla sayıda kripto para geliştirilmiştir. Günümüzde finans alanındaki teknolojiler on yıllardır kullanılan teknolojilerdir bundan dolayı güvenlik açığı çoktur. Finans alanında merkeziyetçi anlayışlar bulunmaktadır ve bunlar banka gibi tekelleri savunmaktadır. Blockchain teknolojisinin, aracı olmadan işlem yapabilme özelliği sayesinde güvenilirliği artmaktadır. Uluslararası ödemelerde hızı artırarak işlemin masraflarını düşürebilecektir. Ek olarak blockchain teknolojisi borsaların yönetilmesi adına da kullanılabilmektedir ve kullanıcılar aracı olmadan işlem yapabilirler. CHESS, Avusturalya Borsası tarafından işletilen menkul işlemlerinin aracısız, güvenli ve hızlı şekilde yapılmasını sağlayan bir blockchain teknolojisidir.

# Enerji Sektörü

![](https://energyreviewmena.com/media/k2/items/cache/2d8edb28c6792cb00bf850749758d146_M.jpg)

Enerji alım-satım işlemleri blockchain teknolojisi sayesinde hızlandırılabilir. Enerji sektöründeki ilk kullanım yoluysa eşler arası mikro şebekelerin geliştirilmesidir ki bunlar kaybedilen enerji miktarını düşürmeye yaramaktadır. Yeni enerji ticaret ağı sayesinde enerji üreticileri satış yapmak için aracılara ihtiyaç duymayacaktır. Bunun için de akıllı sözleşmeler kullanılabilecektir. Bu sözleşmeler ile gerçekletirilen işlemlerin kaydı zincire kaydedilecektir. Bu sistem enerji ihracatını kolaylaştırırken bir kullanıcı hem üretici hem tüketici konumlarında olabilecektir. Brooklyn Microgrid, LO3 Energy ve Siemens ilbirliği ile geliştirilen blockchain teknolojisini kullanan eşler arası enerji ticaret platformudur. Bu sistem sayesinde güneş panelleri olan üyeler, üretim fazlası enerjilerini diğer üyelere satabilecektir.

---


2. Blockchain Uygulama Alanları


## Bitcoin

➡Kasım 2008’de Satoshi Nakamoto adı ile yayınlanan bir makale kapsamında ortaya çıkmış, 2009 yılı başında açık bir ağ olarak faaliyete girmiştir.

➡ Günümüz dünyasında para transferi yapabilmek için bankalar ya da bu konuda özelleşmiş ara kurumlar (WesternUnion gibi) hizmet sunmaktadır.

➡ Bitcoin platformunda, kripto para birimi Bitcoin (BTC) ve platforma dahil olan kişilerin dijital cüzdanları (Bitcoin adresleri) bulunmaktadır. Dijital cüzdan açmak, ücretsiz ve basit bir işlemdir.

### Bitcoin ağında işlem yapılan kripto para birimi Bitcoin nasıl üretilir?

➡Bitcoin protokolü kapsamında, sistemde yeni Bitcoin yaratılmasının tek yolu, Bitcoin Blockchain Ağı üzerinde, yeni blok kaydının gerçekleştirilmesidir. Bu kaydı gerçekleştiren noktaya, emeğinin ve bu işlemin karşılığı olarak belli bir miktar Bitcoin kaydı verilir.

➡Satoshi Nakamoto, sistemi ilk kez tasarlarken zaman içinde kullanıcı sayısının artabileceğini ve Bitcoin üretimine ilginin yükseleceğini öngörmüştür. Bu sebeple sistemde enflasyona izin vermemek üzere bazı kurallar belirlemiştir. Bu sayede üretilebilecek toplam bitcoin miktarını sınırlı tutmuştur.

➡Üretilebilecek toplam Bitcoin miktarı sınırlı olmakla birlikte Bitcoin, kendi içerisinde daha ufak birimlere bölünebilir.

➡Bitcoin Blockchain Ağı’nın yapısı temel olarak; sınırlı ve kontrollü üretilebilen bir veri kaydının (kripto para biriminin) oluşturulması, bu kayıtların kopyalanmadan ve bozulmadan sahipliğinin belirlenmesi, bu sahipliğin başka sahiplere aktarılması üzerine kuruludur

![](https://i01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2022/01/16/iecrop/shutterstock_1682134423_16_9_1614005607-880x495-1_16_9_1618810385_16_9_1619157189_16_9_1642321170.jpg)

## Ethereum

➡Bitcoin platformunun sağladığı altyapının belirli bir iş modelinin gerçekleştirilmesi (eşler arası kripto para transferi) için tasarlanmış olması, sahip olduğu yeteneklerin farklı alanlar için kullanılmasını sınırlandırmaktadır.“Bitcoin gerçek dünyanın ihtiyaçlarına tam olarak cevap vermekten uzak” diyen Vitalik Buterin, bu ihtiyaçları tanımlayarak daha 19 yaşındayken Ethereum platformunu tasarlamış ve bir alternatif olarak sunmuştur.

➡Ethereum, uygulama geliştiricilerin hazır senaryoların ötesinde merkezi olmayan uygulamaları geliştirmesine ve devreye sokmasına olanak tanıyan yenilikçi bir Blockchain platformudur.

➡Ethereum platformu, Ether (ETH) adı altında kendine ait bir kripto-para birimine sahiptir.

➡Ethereum üzerinde geliştirilen ve geliştirilmeye devam eden oldukça fazla proje bulunmaktadır.

![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Ethereum-icon-purple.svg/800px-Ethereum-icon-purple.svg.png)

## Ripple

➡Ripple, temel olarak gerçek zamanlı bir uluslararası para gönderim/ödeme platformudur.

➡Ripple, diğer Blockchain platformlarında gördüğümüz “Proof of Work” ya da “Proof of Stake” mutabakat yöntemlerini kullanmak yerine kendisine ait özel bir mutabakat protokolünü (Interledger Protocol) kullanmaktadır.

➡Ripple platformu üzerinde kullanıcılar (Ripple entegrasyonu olan finansal kurumlar), güvendikleri kullanıcıları ve bu güven yapısı içerisindeki işlem bilgilerini (limit vb.) tanımlamak zorundadırlar.

➡Ripple platformu küresel anlamda çeşitli finans kurumları tarafından yapılan denemelerde kullanılmaktadır.

➡Ripple finansal kurumları hedefleyen bir platformdur.

![](https://ogrencibulteni.com/wp-content/uploads/2020/04/ripple.jpg)

## Diğer Blockchain Platformları

➡Burada anlatılan temel Blockchain platformlarının dışında da pek çok platform bulunmaktadır ve bunların sayısı her geçen gün artmaktadır. Ancak Bitcoin, Ethereum ve Ripple şu anda gerek açık kaynaklı grupların sahiplenmesi, gerekse kurumsal yapıların sahiplenmesi ile birlikte en çok ilgi duyulan platformlara dönüşmüş durumdalar. Sıfırdan bir Blockchain platformu geliştirmek yerine yüzlerce hatta binlerce farklı kişinin sürekli geliştirdiği ve hatalarını giderdiği platformlar çok daha güvenilir ve popüler hale gelmektedir.


3.  Blockchain Platformları


### EVERLEDGER

Everledger, küresel tedarik zincirlerinde şeffaflığı artırmak için teknolojik çözümler sunan dijital şeffaflık şirketidir. Oluşumun amacı, şeffaflığın stratejik bir zorunluluk olduğu pazarlarda daha fazla netlik ve güven sağlamaktır. En basit haliyle Everledger, bir varlığın kaynağına, özelliklerine, üretilme şekline ve buna benzer temel özelliklerine ilişkin güvenli ve kalıcı bir dijital kayıt oluşturmak için teknoloji geliştirmektedir. İşin dijital kayıt kısmında blockchain teknolojisi kullanılır. Yani platform her nesne için ayrıntıların ve işlemlerin kolayca işlenebildiği bir blok zinciri ağı (BTC) olarak çalışmaktadır. Ve bu sayede şeffaflık ve güven ortamı sağlanarak dolandırıcılıkların önüne geçilmektedir.

![](https://www.luxurydaily.com/wp-content/uploads/2019/12/Everledger.png)

### MYSTERİUM NETWORK

Mysterium Network, dileyen herkesin kendi bilgisayarına küçük bir uygulama indirmesiyle beraber bir VPN noktasına dönüşmesini sağlayarak erişimin engellenemediği ve dünyanın her yerinden, tüm içeriklere erişimin mümkün olduğu bir açık kaynaklı ağ yaratmayı amaçlamaktadır. Dağıtık bir VPN uygulaması olarak kendisini tanımlayan bu platformda ağa bağlanarak bir erişim noktası haline gelen kişiler ile ağı kullanan kişilerin servis kayıtları bir Blockchain ağı üzerinde tutulmakta ve ağ içerisinde ticari işlemler, MYST adı verilen bir Token ile sağlanmaktadır.

![](https://vpnpro.com/wp-content/uploads/Centralized-VPN-vs-Decentrelized-VPN-5.jpg)

![](https://themerkle.com/wp-content/uploads-new/2017/05/monaco-logo-large-2.png)

### PROOFSTACK

Proofstack; Android, iOS ve Web uygulamaları üzerinden, Yasal Yetkili Otoriteleri ve Blokzincir Protokollerini tek bir platform da toplayabilen, global ve yerel yasal deliller oluşturmanıza aracılık edebilen bir uygulamadır. Amacı, aynı anda farklı ülkelerin yasa ve mevzuatlarına uygun delillerin üretilebileceği, doğrulanabileceği ve yönetilebileceği, güvenli ve devamlı bir platform oluşturmaktır.

Platformda her delillendirme yönteminde zaman damgalanan belge/veri farklıdır. Bu farka göre belirlenen delillendirme yöntemleri 3 tanedir.

1. “File + Hash”

2. “Zip + Hash”

3. “Hash”

3 yöntemde de temel olarak zaman damgalanmak istenen verinin hash değeri, tercih edilen blockchain protokolüne (BTC, LTC, ETH, EOS...) işlenir ve böylece seçilen veri artık bir delil haline gelmiş olur.

![](https://proofstack.io/assets/img/comparison-1.png)

![](https://cdn.webrazzi.com/uploads/2018/03/proofstack.jpg)

---


4.  BLOCKCHAİN UYGULAMA ÖRNEKLERİ


Her ne kadar tüm bu bilgiler bizlere Blockchain teknolojisini sihirli bir değnek gibi gösterse de aslında her yeni teknoloji gibi Blockchain teknolojisi de gelişim aşamasında çeşitli riskler, zayıflıklar ve zorluklar içermektedir.

# Dijital Dönüşüm Gereksinimi

Blockchain uygulamaları tarafından ortaya koyulan çözümler, merkezi yapıları ortadan kaldırarak veya yapılarında önemli ölçüde değişimlere yol açarak, mevcut sistemlerin işleyişinde ciddi dönüşümlere ihtiyaç duyar. Bu dönüşümün yapılabilmesi için öncelikle bu sürecin kabullenilmesi ve akabinde ciddi bir dönüşüm stratejisi oluşturularak eyleme geçilmesi gerekmektedir.

# İşlem Performansı

Blockchain platformları alternatif oluşturduğu bazı alanlarda halihazırda kullanılan çözümlere kıyasla daha düşük işlem performansı göstermektedir. Örneğin şu andaki yapısı ile Bitcoin’e ait Blockchain platformu saniyede ortalama 7 işlem gerçekleştirebilirken, modern kredi kartı platformları saniyede 7 ila 8 bin işlem gerçekleştirebilmektedir.

# Enerji Tüketimi

Özellikle “Proof of Work23” tipi mutabakat yapıları kullanan Blockchain platformları, şu anda ciddi bir enerji tüketimi ve dolaylı olarak karbon ayak izi etkisi doğurmaktadır. Bitcoin Blockchain ağında yeni blokların eklenmesi için madenciler tarafından harcanan işlem gücünün tükettiği elektrik, dünya üzerindeki bazı küçük ülkelerin tükettiği elektrik miktarını geçmiş durumdadır. Bu sebeple alternatif mutabakat yapılarının geliştirilmesi ve enerji tüketiminin azaltılması için pek çok çalışma yürütülmektedir.

# Yazılım Hataları, Açıklar ve Siber Saldırılar

Teknoloji çok yeni olduğu için öngörülemeyen yazılım hataları siber saldırganlara davetiye çıkartmakta ve özellikle Açık Blockchain platformlarındaki bu kusurlar tespit edildiği takdirde ciddi ekonomik kayıplar yaşanabilmektedir.Sahip oldukları açıkların giderilmesi ve yeniliklerin eklenmesi için platformlar üzerinde sürekli güncelleme çalışmaları yürütülmekte, ancak özellikle Açık Blockchain platformlarının merkezi olmayan, demokratik yapısı bu güncellemelerin gerçekleştirilmesinde her bir uç noktanın birlikte hareket etmesini gerektirmekte, bir anlaşmazlık durumunda ise çatallaşma adı verilen sonuçlar doğabilmektedir.

# Çatallaşma (Fork) Problemi

Blockchain ağlarında tüm noktalar o ağa özel bir yazılım kullanarak ağa katılır, mutabakat yöntemi ve sürecine dahil olurlar. Bu yazılımlar sürekli olarak sistemi geliştirenler tarafından güncellenir. Bu güncellemeler genellikle ağın yeteneklerini ve imkanlarını geliştirmeye ve performansını artırmaya yönelik gerçekleşir. Bir Blockchain ağındaki her bir nokta, ağın yerel bir kopyasına sahiptir. Bazı istisnai durumlarda yazılımda gerçekleştirilen güncellemeler sonrasında, güncelleme yapanlar ağa yeni blok eklemeye devam ederken, güncelleme yapmayanlar yeni blok ekleyemezler, ancak mutabakat sürecine dahil olabilirler (eklenen blokları doğrulayabilirler) ve akabinde bu blokları kendi zincirlerine kopyalayabilirler. Bu Blockchain ağında bir Geçici Çatallaşma (Soft Fork) durumu ortaya çıkartır.

![](https://koinbulteni.com/wp-content/uploads/Soft-fork-nedir.jpg)

Bazı yazılım güncelleme durumlarında ise güncelleme almayan noktalar artık mutabakat süresine dahil olamazlar. Güncelleme yapan noktaların yazdığı blokları doğrulayamaz, okuyamaz ve kopyalayamazlar. Yazılım güncellemesi yapanlar Blockchain ağında yeni bloklar eklemeye devam ederken yazılım güncellemesini yapmayanlar yeni yapıya katılamamakla beraber, eski mutabakat yapısında yeni bloklar ekleyebilirler. Böyle bir durumda eski yapıdaki noktalardan bazıları yeni yapıya geçmeme kararı alabilir. Bu durumda ister istemez birbirinden ayrılan iki tane yeni Blockchain ağı oluşur. Bu duruma Mecburi Çatallaşma (Hard Fork) adı verilmektedir.

![](https://koinbulteni.com/wp-content/uploads/hard-fork-nedir.png)

2017 yılında Bitcoin ağındaki blokların en fazla 1 MB büyüklüğünde olması ve bu durumun ağ üzerinde kayıtların birikerek gecikmesine yol açması nedeniyle, bu sorunu çözmek isteyenler bir yazılım güncellemesi yapmış ve bu güncelleme sonrası bu noktalar, Bitcoin Cash adı ile yoluna devam etmiştir. Aradan çok uzun bir zaman geçmeden Bitcoin Ağı’nda benzer görüşe sahip noktalar yine bir güncelleme yaparak, Bitcoin Gold ağını ortaya çıkartmıştır. Ancak orijinal Bitcoin ağı varlığını sürdürmeye devam etmektedir. İki farklı mecburi çatallaşma sonrasında orijinal Bitcoin ağı ile birlikte iki farklı türevi ortaya çıkmıştır. Bu ağlarda çatallaşma öncesine ait tüm kayıtlar birbirinin aynısı iken çatallaşma sonrasında her ağ kendi kuralları ile yeni bloklar eklemekte ve artık birbirleri ile hiçbir bağlantıları bulunmamaktadır.

# Şifreleme ve Kuantum Bilgisayarlar

Blockchain platformlarını en güçlü kılan özelliklerin başında kriptografi gelmektedir. Bu kapsamında kullanılan şifreleme yaklaşımları oldukça güçlü olsa da, kuantum bilişim (quantum computing) gibi alanlardaki gelişmelerle birlikte bu konuda ilerideki zamanlarda çeşitli zafiyetler görülebileceği düşünülmektedir. Şu anda bilgisayarların sadece 1 ve 0 ile işlem yapabildiği ikili (binary) sistemler kullanıyoruz. Ancak kuantum bilgisayarlarda 1 ve 0 durumlarının birlikte ve aynı anda geçerli olduğu üçüncü bir durum daha bulunmaktadır. 1, 0 ve (1-0) şeklinde ifade edebileceğimiz bu üç farklı durum, Qubit adı verilen yapılarda saklanmaktadır. Bu bilgisayarlar geleneksel ikili sistemlere karşı milyonlarca kat daha hızlı işlem yapabilme kabiliyetine sahiptir ve bu sistemler her ne kadar şu anda sadece özel laboratuvarlarda geliştiriliyor olsalar da ilerleyen on yıllar içinde öncelikle savunma ve istihbarat organizasyonları ve ardından çok daha geniş bir şekilde erişilebilir hale gelecekler. Bu sistemlerin makul sürelerde günümüzün gelişmiş ikili şifreleme yöntemlerini kırması mümkün olabilecektir. Bu durum, mevcut Blockchain platformları için bir risk oluşturmaktadır.

---


5. Blockchain Uygulamalarında Zorluklar ve Riskler

6. ICO ve Uygulama Alanları


Kriptoloji basit bir şekilde "şifreleme bilimi" olarak tanımlanabilir. Kriptolojinin bir alt kolu olan “kriptografi” (cryptography - Yunanca gizli
anlamına gelen kryptos ve yazmak anlamına gelen graphien sözcüklerinden
türetilmiştir) ise verilerin şifrelenmesi kapsamında kullanılan yöntemleri ifade
etmektedir. Şifreleme, herhangi bir veri kümesini, bir kural yapısı kullanarak
rastgele görünen, geri dönülebilir bir veri kümesine dönüştürür. Bu rastgele
gibi görünen veri kümesi, şifreleme ile ilgili anahtar yapısına sahip olmayan
kişiler tarafından ele geçirilse bile, orijinal yapısına uygulanabilir bir şekilde
geri çevrilemez. Sadece ilgili anahtara sahip olanlar, veriyi tekrar orijinal
yapısına dönüştürebilir, yani şifreyi çözebilirler.

### Güvenli Özetleme (Secure Hash)

Bu yaklaşım, matematiksel işlemler kullanarak büyük bir veriden kıyasla daha küçük bir özet bilgi üretilmesine dayanır. Aynı veri kümesi için her zaman aynı özet bilgiyi üretir.
Tek yönlüdür; yani özet bilgiden kaynak veriye geri dönülmesi mümkün değildir. Özet bilgiden kaynağa ulaşmanın tek yolu, kaynak kümesindeki her olası veri yapısı için güvenli özetleme fonksiyonunu çalıştırıp, oluşan özet bilgi ile elimizdeki özet bilgiyi karşılaştırmaktır.
Hızlı olarak gerçekleştirilen işlemlerdir.
Küçük veri değişikliklerinde bile çok farklı özet bilgi üretir ve bu özelliğe “çığ etkisi” adı verilir.

Güvenli özetleme algoritmaları, özetledikleri veriden bağımsız olarak sabit uzunlukta özet değer üretirler, örneğin SHA-1 algoritmasının ürettiği özet değerler 160 bit uzunluğunda olurken, SHA-256 algoritmasında özet bilgi uzunluğu 256 bit'tir.

![](https://academy.bit2me.com/wp-content/uploads/2018/08/hash-criptografico.png)

### Şifreleme Teknikleri Örnekleri

### 1. Merkle Tree Yapısı

Merkle ağacı, büyük veri kümelerini güvenli ve hızlı bir şekilde doğrulamak için kullanılan, güvenli özetleme yapısı üzerinde geliştirilmiş bir yaklaşımdır. Merkle ağaç yapısında ikili (binary) bir ağaç yapısı oluşturulup, en alt seviyeye veri kümesindeki parçalar yerleştirilir. Sonrasında en alt seviyeden yukarıya doğru ikili bir şekilde özetleme değeri üretilerek ilerlenip, tüm ağaç yapısı için tekil bir özetleme değeri (Merkle kök değeri) üretilmiş olur.

![](https://changelly.com/blog/wp-content/uploads/2020/01/Merkle-Tree-1.png)

### 2. Simetrik Şifreleme

Hem şifreleme hem çözümleme adımlarında aynı anahtar bilgisi kullanılmaktadır. Bundan dolayı anahtar bilgisinin sadece ilgili taraflar arasında paylaşılması gerekmektedir, anahtarı ele geçiren herhangi bir taraf şifrelenmiş veriden orijinal veriye erişebilir.

![](https://sectigostore.com/blog/wp-content/uploads/2020/05/symmetric-vs-asymmetric-symmetric-example.png)

### 3. Asimetrik Şifreleme

Bu yaklaşımda şifreleyen ve çözümleyen anahtar bilgileri farklıdır. Temel olarak bu yöntem içerisinde kullanıcının biri herkese açık (public) diğeri ise sadece
kendi içerisinde saklı tuttuğu özel (private) anahtar çifti değeri bulunmaktadır. Açık anahtar ile şifrelenmiş bir veri, ancak ilgili özel anahtar ile çözümlenebilmektedir.

![](https://sectigostore.com/blog/wp-content/uploads/2020/05/symmetric-vs-asymmetric-asymmetric-encryption-example.png)

### Şifreleme / Çözme

Bu senaryo bir mesajın sadece ilgili alıcı tarafından okunmasının istendiği durumlarda gerçekleşmektedir. Bu yöntem kapsamında ilgili mesaj başka bir kişi
tarafından ele geçirilse bile mesajın içeriği anlaşılamaz.
Örnek olması için A kişisinin B kişisine bu yaklaşımla bir mesaj göndermek istediğini varsayalım, bu durumda akış şu şekilde gerçekleşecektir:
A, B’ye ait açık anahtarı elde eder (bu bilgiyi B’den talep edebilir).
Göndermek istediği mesajı bu açık anahtar ile şifreler.
Mesajı B’ye gönderir.
B sadece kendisinde olan özel anahtar ile şifreyi çözer ve mesajı okuyabilir İlgili mesaj B'den farklı bir kişi tarafından ele geçirilmiş olsa bile, B'ye ait özel anahtar dış dünya tarafından bilinmediğinden, şifrelenmiş mesajın çözümlenmesi mümkün değildir.

### Dijital İmzalama / Doğrulama

Bu senaryo, alınan bir verinin gerçekten gönderdiği iddia edilen kaynaktan gelip gelmediğini ve transfer edilmesi sırasında içeriğine dış bir kaynak tarafından müdahale edilmediğini kontrol etmek/doğrulamak amacı ile kullanılmaktadır. A kişisinin B kişisine bu yaklaşımla bir mesaj göndermek istediğini varsayalım, bu durumda akış şu şekilde
gerçekleşecektir:
A, B ile açık anahtar bilgisini paylaşır (ya da B, A’nın açık anahtar bilgisini
güvenilir bir kaynaktan temin eder).
A, B’ye göndermek istediği mesajı hazırlar.
Bir özetleme algoritması (SHA-256 gibi) mesajın özet değerini oluşturur.
Bu özet değerini kendisine ait özel anahtar ile şifreleyip ek bir bilgi olarak mesaja ekler. Bunu bir dokümanı imzalamak olarak düşünebiliriz.
Mesajı B’ye gönderir.
B, mesajı aldığında;
Mesajın özet değerini oluşturur,
Mesaj içerisinde A tarafından eklenmiş şifreli özet bilgisini A’nın açık anahtarı ile çözümler,
Kendi oluşturduğu özet bilgisi ile çözümlenmiş özet bilgisini karşılaştırır.
Eğer iki özet bilgi karşılaştırıldığında birbirleri ile aynı içeriğe sahip değillerse bunun iki sebebi olabilir:
Mesajı imzalayan kişi A değildir.
Mesaj içeriğine transfer sırasında müdahale edilmiştir.

![](https://siber.profesyonelwebtasarim.com/assets/user_files/Kriptoloji/65.png)

---
